کد مطلب:5573 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:118
رأفت نسبت به امت
یكی از شرایط رهبری و حاكمان اسلامی دلسوزی و رأفت نسبت به امت است كه در این آیات بیان شده است:
«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْكُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ» [1] ؛ بی شك برای شما پیامبری از خودتان آمد كه بر او دشوار است اگر شما در رنج بیفتید. به سعادت شما حریص و نسبت به مؤمنان، دلسوز و مهربان است.
«فَلَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ عَلَی آثَارِهِمْ إِن لَّمْ یُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِیثِ أَسَفًا» [2] ؛ ای رسول، نزدیك است كه اگر امت به قرآن ایمان نیاورند، جان عزیزت را از شدت حزن، تأسّف و اندوه در پیگیری مصالح مردم، بر آن ها از دست بدهی.
«فَلا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَیْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا یَصْنَعُون» [3] ؛ مباد با حسرتی كه برای مردم می خوری جانت را بدهی و خداوند به آن چه می كنند دانا است.
پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله برای هدایت بشریت عشق می ورزید و برای اجرای این هدف، شب و روز مجاهدت می كرد و در نهان و آشكار، در اجتماع و انفراد، تبلیغ دین می كرد و از هدایت نشدن گروه هایی از مردم، رنج می برد و این عالی ترین درجه رأفت و مهربانی نسبت به امّت است:
«وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِّلْعَالَمِینَ» [4] ؛ و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.
«مُحَمَّد رَسُولُ اللّه وَ الَّذینَ مَعَهُ اَشِدّاءُ عَلَی الْكُفّار رَحِماءُ بَینَهُم» [5] ؛ محمّدصلی الله علیه وآله پیامبر خداست و كسانی كه با اویند، با كافران، سختگیر و با یكدیگر مهربانند.
«وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِینَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّی یَسْمَعَ كَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَعْلَمُونَ» [6] ؛ اگر یكی از مشركان از تو پناه خواست پناهش ده تا كلام خدا را بشنود، سپس او را به مكان امنش برسان، چرا كه آنان نادانند.
«وَأَنذِرْ عَشِیرَتَكَ الأَقْرَبِینَ» [7] ؛ خویشان نزدیك را هشدار ده.
«وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» [8] ؛ و برای آن مؤمنانی كه تو را پیروی كرده اند، بال خود را فرو گستر.
«خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ» [9] ؛ گذشت پیشه كن و به كار پسندیده فرمان ده و از نادانان رخ برتاب.
از آیات قرآن به خوبی روشن می شود كه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله مأمور به نرمش و مُدارا با مردم بوده اند.
«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْكُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ» [1] ؛ بی شك برای شما پیامبری از خودتان آمد كه بر او دشوار است اگر شما در رنج بیفتید. به سعادت شما حریص و نسبت به مؤمنان، دلسوز و مهربان است.
«فَلَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ عَلَی آثَارِهِمْ إِن لَّمْ یُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِیثِ أَسَفًا» [2] ؛ ای رسول، نزدیك است كه اگر امت به قرآن ایمان نیاورند، جان عزیزت را از شدت حزن، تأسّف و اندوه در پیگیری مصالح مردم، بر آن ها از دست بدهی.
«فَلا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَیْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا یَصْنَعُون» [3] ؛ مباد با حسرتی كه برای مردم می خوری جانت را بدهی و خداوند به آن چه می كنند دانا است.
پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله برای هدایت بشریت عشق می ورزید و برای اجرای این هدف، شب و روز مجاهدت می كرد و در نهان و آشكار، در اجتماع و انفراد، تبلیغ دین می كرد و از هدایت نشدن گروه هایی از مردم، رنج می برد و این عالی ترین درجه رأفت و مهربانی نسبت به امّت است:
«وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِّلْعَالَمِینَ» [4] ؛ و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.
«مُحَمَّد رَسُولُ اللّه وَ الَّذینَ مَعَهُ اَشِدّاءُ عَلَی الْكُفّار رَحِماءُ بَینَهُم» [5] ؛ محمّدصلی الله علیه وآله پیامبر خداست و كسانی كه با اویند، با كافران، سختگیر و با یكدیگر مهربانند.
«وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِینَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّی یَسْمَعَ كَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَعْلَمُونَ» [6] ؛ اگر یكی از مشركان از تو پناه خواست پناهش ده تا كلام خدا را بشنود، سپس او را به مكان امنش برسان، چرا كه آنان نادانند.
«وَأَنذِرْ عَشِیرَتَكَ الأَقْرَبِینَ» [7] ؛ خویشان نزدیك را هشدار ده.
«وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» [8] ؛ و برای آن مؤمنانی كه تو را پیروی كرده اند، بال خود را فرو گستر.
«خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ» [9] ؛ گذشت پیشه كن و به كار پسندیده فرمان ده و از نادانان رخ برتاب.
از آیات قرآن به خوبی روشن می شود كه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله مأمور به نرمش و مُدارا با مردم بوده اند.
[1] توبه (9) آيه 128.
[2] كهف (18) آيه 6.
[3] فاطر (35) آيه 8.
[4] انبياء (21) آيه 107.
[5] فتح (48) آيه 29.
[6] توبه (9) آيه 6.
[7] شعراء (26) آيه 214.
[8] شعراء (26) آيه 215.
[9] اعراف (7) آيه 199.